Monday, October 8, 2012

SIMNA(Repentance)

Simna(Repentance)


Piantharnain a ken tel ti ila a sual awm lo e. Piantharna hi mihring taksa leh thlarau piantharna lam a ni lo a, Mari kawchhunga Isua alo piang ang khan mihringah  Pathian thlarau alo piang ang zawk hi a ni a. Chu chu thilpek a ni. Greek tawngah chuan piantharna  hi “chunglam atangin” tihna a ni. He piantharna hian a kentel chu simna hi a ni bawk ti ila a sual lo bawk ang. Mahse mi a pianthar hmain simna a nei thei bawk a, a sim hnuah a piangthar thei bawk.  Mahse Pathian lawmzawng leh Pathian duh em em chu simna hi a ni a. Penticos-ni a thlarauthianghlim alo thlenni pawh khan an sim ta tih a ni a, an sim a chu Isua kha Pathian  a nih zia te, dawtsawi mi a nihloh zia leh  ramhuai zawl a nih an rinthu te  kha an sim ta a ni.
Simna hi Eastern Greek philosophy ”  meta-noia “ tih atanga lo kal a ni a.“Meta” hian “piahlam emaw pawnlam” tih a entir a. “Noia” hian “rilru emaw emotion” tih a entir ve bawk. Metaphysics tih chuan physics piahlam, physics dan piahlam tihna a ni a. Tichuan simna chu “emotion piahlam”, “suangtuahna pawnlam”   tihna alo ni ve ta bawk.  Hebrai tawngah ve thung chuan ” lungngaia rum, thaw hlawp hlawp, thaw huai” tih te a ni a. Luka 15:18,20 ah chuan “hawisan” tiin a hmang ve thung. Heng zawng zawng khaihkhawmna chu reasoning hmanga ngeia emotion  kalsanna hi a ni.
Isua hian simna hi a ngaina em em a. Chu chu mihring tea a duh ber  te zing ami a ni. Baptisma a chan zawh a, thlalera thlemn a nih zawh hnu khan a thuhril hmasak ber chu “Sim rawh u, Vanram chu a hnai tawh e(Luka 13:3)” tih a ni. Khatih laia Baptistu Johana pawh khan  “simna thu”  kha a auchhuahpui thin a nih kha. A zirtirte rawngbawl tura a tirhchhuah tum pawh khan simna thu tho an chhuahpui a(marka 16:12). Thupuan buin a ziak hmatheh atan simna thu tho hi a auchhuah pui bawk a ni. Simna tello chuan vanram luh te, Pathian thlarau dawn te hi theihloh hul hual a ni a(Heb 12:7), chumi simna chu Isua hian mihringin an chang lo ang tih a hlau em em a, dawhthei takin he khawvel tawpna pawh hi a pawt sei a ni tiin Petera chuan min hrilh a ni(2Petera 3:9). Simna tello piantharna hi a tawk lo a, simna tello chu boralna a ni tih a ni zawk(Luka 13:3).
SIM A TULNA
1. Lo kir ula in tenawmna zawng zawng chu hawisan rawh u(Ezek 14:6)
2. Mifelte lam tur niloin mi suaksualte simtir tur a lo kal ka ni(Mat 9:13; Mark 2:17; Luka 5:32)
3. Sim hming putlakin rah rawh u(Mat 3:8; Luka 3:8)
4. Mifel 99 sim chuan tur neilote chungah aichuan misual pakhat sim chungah van ami te an lawm zawk ang(Luk 17:7)
5. In simloh chuan in boral vek ang(Luk 13:5)
6. In sual te thaibo a nih theih nan sim ula, hawikir leh rawh u(Tirh 3:19)
7.Tuma boral duhloin sim a duh(2Peter 3:9)
SIMNA NIH PHUNG
Simna hi amaha lo awm ngawt a nilo kan tih tawh kha. Pathianin chhandamna thuangthum zawh kim tura a hruaina a ni a. Pathianin a pek liau liau a ni. Mahse mihring atang simna hi a awm ve leh a, chu chu Setana atanga chhuak a ni. Chutiang simna chu a reilo em em a, a nghet lo a, a rillo em em bawk. A tlangpuiin midang deusawh nan leh midang nek chepna atan Setana hian a hmang tlangpui thin a ni. Simna awmdan hi bible hian chiang em emin min hrilh tawh a, chu chu mahni thiltih thin bansan mai niloin, rilru atanga paihbo hi a ni(Mat 21:29). Tawngdang te nena khawikhawm phei chuan lungngaia tah a, tihsual hriat a, titawhlo tura intiamna leh tihtawhloh thleng hian simna hian a huam a ni. Penticos ni a Juda te simna kha Pathian pek a ni a, an sim taka chu Isua khrista chung changa an ngaihdan sawhsawn kha a ni.
Rinna hi simna a nilo tih erawh hriat a tha(Mark 1:5). Sual ngaihdamna alo thlen hma pawh hian simna a awm thei leh bawk a(Luk 24:47). Pianthar hmain simna pawh hi a awm thei leh bawk a ni(Tirh 3:19). Lungngaihna te, tahna leh rumna te hi simna anla ni mai lo a(2Korint 7:9,10), Sual inhriatna hi simna a ni mai bawk lo(2samuel 24:17).
Pathian thu chuan  pawn lam atanga lutin mihring a tibawlhhlawh lo tih min hril a. Chuti a nih chuan simna hi chhunglam atanga chhuak nilo, chunglam atanga lo kal ve  chu a ni tihna a ni a. Simna chuan sual hi a tichimit tihna a ni a, science ang zawng chuan a minimize tihna a ni. Chu thilpek chuan DNA a sual awm chu zawi zawiin- lungngaihna, sual inhriatna, inchhirna, sual kalsanna leh sual thuhnuai ata hlatna a rawn siam ta a. DNA a sual hnawthawh chu a rawn tithuanawp ti ila a sual awm lo ve. Mahse mi a sim hnu hian sual amahah alo awm leh a nih chuan simna a ni tawh lo a, nghei zawk tur  a ni. Simna hi chuan Pathian lo kal thleng daih  thei mai tur a ngaih a ni a, Mahse Pathian thu chuan “ka mi chu tlu mahsela ka kai tho leh ang” a ti a ni.
Simna hi thiltih(emotion) leh rilru(reason) hian a tilang thin tih hi a ni. Isua vekin entirna atan fapa pakhat chu a pa in grep huana thawk turin a ti a, mahse a duh lawklo a, a hnu lawkah chuan a inlamlet(rilru thlak) a, grep huanah chuan a kal ta a ni. Hei hi simna entirna a ni a. A rilru inlamletna chuan grep huanah a kal tir a, a rilru inlamletna vekin grep huan ata chu kal tum tawh mahse a thulh leh thei a ni. Fapa pakhat leh chu grep huana kal turin a ti ve leh a, “ka kal ang e”  ti chungin a kal lo a. Chu chu simna nilo, simna thleng lo nun a ni. Simna alo awm theihdan hi kawng hnih a  awm ta a; dan zawm hi simna a nilo a, dan zawmloh hnu hian simna alo awm thin a, chu simna chu tihtur tuksa a awmloh chuan simtur awm chuanglo tihna a ni ve bawk.
A tawp berah chuan Setana lem phuahchawp(counterfeit)  atang  mihring simna hi a awm ve bawk a. Chu simna erawh chu a hnunhnanglo a. Sim thei nia inhriatna avangin amahah Pathian a Lal ngailo a, mahni ah chapona alo lian thin. Chapona ah chuan hausakna avanga chapote, chapona dang tam tak te aiin thlarau chapona alo awm ta mai thin a ni a. Chu chu tihdam har ber leh Setana duh tak chu a ni. Sim thei velo te chu a hmu hniam em em a, dan pawh khauh taka siam a duh rum rum a, aman a theih avangin sim theilo te chu a hmu tlinglo zung zung thin.  Simna dik tak erawh chuan amah atanga chhuak a nilo tih a hria a, a chapo pui lova, Pathian hnen atanga a dawn  a ni tih hriain sim ve theilo te chu an sim theih nan a dil sak zawk thin a ni!

2 comments:

  1. ka mi chu tlu mase ka kaitho leh ang tih hi bible ah khawi lai bung leh changah nge a awm?

    ReplyDelete