TLEIRAWLTE
LEH THIANGHLIMNA
Bible
chang:
I
Peter 1:15-16
a kotu che u a thianghlim angin, nangni pawh in chêtzia zawng zawngah lo
thianghlim zâwk rawh u; "Nangni in thianghlim tûr a ni, kei ka thianghlim
si a," tih ziak a nih kha.
I Kor 6:19-20 A nih leh, in taksa chu, in chhûnga awm Pathian hnên a\anga in hmuh, Thlarau Thianghlim in a ni tih in hre lo em ni le? Mahni ta pawh in ni lo va, mana lei in ni tawh asin; chuvângin, in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u.
I Kor 6:19-20 A nih leh, in taksa chu, in chhûnga awm Pathian hnên a\anga in hmuh, Thlarau Thianghlim in a ni tih in hre lo em ni le? Mahni ta pawh in ni lo va, mana lei in ni tawh asin; chuvângin, in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u.
Mithiamte chuan kriatian nun hi hun pathumah an then a,
chungte chu:-
- Thiamchantirna (Justification): Heihi Pathian chhandamna ropui tak mihring ten rinna a vang a, a thlawna kan chan a ni.
- Tih thinghlimna (Sanctification) : Chandamna changtu chu thianghlimna kawngah Krista Isua ang turin a thang zel tur a ni. Mi bawlhlawh kha kraws thisen a tlen fai a lo ni a, he khawvelah pawh a nun a lo thianghlim deuh deuh thin.
- Tih ropuina (Glorification) : Krista rin vang a thiam chan tirna chang chu thianghlimna kawngah a thang deuh deuh a a tawpah a famkimna chang turin Vanramah lawmluh ani ang. Chutah chuan ropuina a lawmluh niin tih ropuina famkim a chang tawh ang.
Heng Kristian nun period pathum kan sawi zing a a hmasa ber leh a pathumna ah
hian mihring tih ve tur a awm lova, mihring a Pathian hnathawh a thlawna kan
dawn tur ani vek mai. A pahnihna tih thianghlimna chiah hi kan tih ve tur chu
ani a, a pawimawh em em a ni. Krista thisen avangin kan thianghlim thei anih
chu. Chuvang chuan vawinah hian thianghlimna chungchang kan zir dawn ani.
THIANGHLIMNA AWMZIA:
Greek tawng chuan ‘Hagiosune’ an ti a, saptawng a an lehlin dan chu sanctity,
holiness, separated, difference tih te ani. A awmzia a zau hle mai a. Mizo
\awng chuan kawng thumin a sawi fiah theih ang:
1.
Serhhran
: A hmanna tur a tan chauha hman tur a dah hran leh serhhran hi thiang hlim
(Hagios) chu a ni. A neitu diktak tan chauh rinawm taka a in serhhran
hian mithianghlim a ni. Entirnan – nupui chu a pasal tan chauh nung turin
serhhran a ni tawh. A taksa vawng faiin inchei nalh thin hle mahse tlangval
dang a kawp chuan mi bawlhhlawh a ni. Keini Kristiante hi neitu nei kan ni a,
Krista’n a thisena min lei tawh a vangin kan engkim hi Isua ta a ni a. ( I Kor
6:19 ) Min leitu Isua Kriata tana kan in serhhran hian thianghlim kan ni. Kan
taksa pawh hi a neitu Pathian tan hmang lova thilsual tihnan kan hman chuan mi
bawlhhlawh kan ni.
2.
Danglam
bik: William Barclay – a’n Thianghlim a sawifiah dan chu “ Puithiam chu
inthawina hlan tur a nih avangin a inthuam dan leh chet dan hrang hrangah mi
naran aiin a danglam (Thianghlim) bik a ni,” a ti. Khawvel mite zingah Kristian
dik tak an hriat hran theihna chu an danglam bik \hin hi a ni. Tawngkam, ei leh
in duh zawng leh in cheina thleng a danglam ngam te hi Lalpa mit hmuh a
thianghlim chu an ni. Khawvel mite tih dan leh chin dan ang ang a nung ve mai
lo, Kraws pu ngam, danglam ngam nih hi kan thianghlimna tur chu a ni e.
3.
Awmna
tur a awm: Bawlhlawh hi eng nge ni? Mithiamte chuan, “Thil a awmna tura awm lo
hi bawlhlawh chu a ni,” an ti a, a dik hle a ni. Thil tenawm leh tawp tak kan
tih te pawh hi a awmna tur a an awmlai chuan bawlhhlawh an ni lo, a tangkai em
em a ni. Entirnan – Ek, hnap etc. te hi thil tenawm a sawi a ni, amaherawhchu
pum chhung a an awmlai leh hnar kaw chhung a an awm thlip thlep lai chuan kan
ten lo. A awmna atanga a lo chhuah chiah hian tenawm, bawlhlawh a ni. Chutiang
bawk chuan rangkachak pawh hi hlu hle mahse, hnar kaw chhung a dah a nih tlat
chun hnawk sak a ni.
Kristiante
hi kan rilru, kan thlarau leh kan taksa a awmna tur dik taka a awm hian kan
thianghlim tihna a ni. Lal Isuan, “Keimah-ah awm reng rawh u, kei pawh nang
mahni ah ka awm reng ang,” a ti ( Johan 15:4 ). “ Krista Isua a awm te tan
chuan thiamloh chan tirna reng a awm tawh lo” (Rom 8:1). Kawng leh lamah chuan
kan awm lohna tur hmun a kan awm thin hian mi bawlhlawh kan ni tih hriat reng
tur a ni. Inkhawm hunlai a hmun dang, khawlai, Cinema hall, party-na leh dai
vela kan lo awm daih a nih chuan kan thianghlim lo tihna a nih chu. Thilsual
tak kan ti a nih lem loh pawhin Kristiante awmna tur ni awm lo takah kan thut
vung hian Pathian mithmuhah mi bawlhlawh kan ni thei. Kristian tleirawl te hi
zu hmunah emaw, pawisa khelhna hmun – tombola leh playing card khelna hmuna kan
awm ve reng hi a mawi lo mai a ni lo va, kan Pathian leh midangte mit ti mim
theitu bawlhlawh kan ni thei a ni tih hriat reng tur a ni.
FAINA:
Fai hi Pathian anna a nih a vangin kan sawi hmaih thei hauh
lo vang. Fai hi Pathian thu nen a inrem mai bakah kan changkan leh changkan loh
tehna \ha ber a ni tih kan hriat reng a \ha. Hnam fing leh changkang a piang an
felfai a, mimawl leh changkang lo a piang an che \awp thung. Kristian nun hian
thianghlimna a phut tlat a vangin Kristian tleirawl chu a in vawngfai tur a ni.
Kan theih ang tawkin kan taksa kan vawng fai tur a ni, tleirawl lai hian rim a
chhe hma em em mai a, nitin inbual fai thin tur a ni. Tui harsatna avang emaw a
nitin kan inbual theilo a nih pawhin taksa kumkar e.g. Zak hnuai leh kap bawr
vel tal chu kan silfai thin tur a ni. Hei hi kan taksa hrisel nan pawh a
pawimawh a ni.
Tin, kan taksa chauh niloin kan thuamhnaw, kan pindan leh kan in leh a vel
thlengin kan vawng fai tur a ni. I taksa fai viau mahse I pindan a tawp nuai si
chuan I mualpho tho. Tleirawl awm ve tawhna inchhung a \awp viau chuan an nu
leh pa te ni lovin tleirawl kha a mualpho a ni. Kawng tinrengah faina kawng a
hma kan sawn hian kan Kristian nun chauh ni lovin, kan ram leh hnam hian
hma a sawn a ni tih I hre reng ang u.
Kan thianghlimna tur kawng dang tam tak sawi tur awm mahse kan mamawh zual,
mipat hmeichhiatna leh ruihhlo chung changte kan zirlai thupuiah kan hman dawn
tho avangin, tun tum a tan chuan kan duh tawk mai ang a. Thianghlimna hi ngenna
ni loin Pathian thuin min phut leh kan bat a ni tih i hre fo ang u.
C.LMAWIA
FROM;YANGON