Monday, October 8, 2012

SIMNA(Repentance)

Simna(Repentance)


Piantharnain a ken tel ti ila a sual awm lo e. Piantharna hi mihring taksa leh thlarau piantharna lam a ni lo a, Mari kawchhunga Isua alo piang ang khan mihringah  Pathian thlarau alo piang ang zawk hi a ni a. Chu chu thilpek a ni. Greek tawngah chuan piantharna  hi “chunglam atangin” tihna a ni. He piantharna hian a kentel chu simna hi a ni bawk ti ila a sual lo bawk ang. Mahse mi a pianthar hmain simna a nei thei bawk a, a sim hnuah a piangthar thei bawk.  Mahse Pathian lawmzawng leh Pathian duh em em chu simna hi a ni a. Penticos-ni a thlarauthianghlim alo thlenni pawh khan an sim ta tih a ni a, an sim a chu Isua kha Pathian  a nih zia te, dawtsawi mi a nihloh zia leh  ramhuai zawl a nih an rinthu te  kha an sim ta a ni.
Simna hi Eastern Greek philosophy ”  meta-noia “ tih atanga lo kal a ni a.“Meta” hian “piahlam emaw pawnlam” tih a entir a. “Noia” hian “rilru emaw emotion” tih a entir ve bawk. Metaphysics tih chuan physics piahlam, physics dan piahlam tihna a ni a. Tichuan simna chu “emotion piahlam”, “suangtuahna pawnlam”   tihna alo ni ve ta bawk.  Hebrai tawngah ve thung chuan ” lungngaia rum, thaw hlawp hlawp, thaw huai” tih te a ni a. Luka 15:18,20 ah chuan “hawisan” tiin a hmang ve thung. Heng zawng zawng khaihkhawmna chu reasoning hmanga ngeia emotion  kalsanna hi a ni.
Isua hian simna hi a ngaina em em a. Chu chu mihring tea a duh ber  te zing ami a ni. Baptisma a chan zawh a, thlalera thlemn a nih zawh hnu khan a thuhril hmasak ber chu “Sim rawh u, Vanram chu a hnai tawh e(Luka 13:3)” tih a ni. Khatih laia Baptistu Johana pawh khan  “simna thu”  kha a auchhuahpui thin a nih kha. A zirtirte rawngbawl tura a tirhchhuah tum pawh khan simna thu tho an chhuahpui a(marka 16:12). Thupuan buin a ziak hmatheh atan simna thu tho hi a auchhuah pui bawk a ni. Simna tello chuan vanram luh te, Pathian thlarau dawn te hi theihloh hul hual a ni a(Heb 12:7), chumi simna chu Isua hian mihringin an chang lo ang tih a hlau em em a, dawhthei takin he khawvel tawpna pawh hi a pawt sei a ni tiin Petera chuan min hrilh a ni(2Petera 3:9). Simna tello piantharna hi a tawk lo a, simna tello chu boralna a ni tih a ni zawk(Luka 13:3).
SIM A TULNA
1. Lo kir ula in tenawmna zawng zawng chu hawisan rawh u(Ezek 14:6)
2. Mifelte lam tur niloin mi suaksualte simtir tur a lo kal ka ni(Mat 9:13; Mark 2:17; Luka 5:32)
3. Sim hming putlakin rah rawh u(Mat 3:8; Luka 3:8)
4. Mifel 99 sim chuan tur neilote chungah aichuan misual pakhat sim chungah van ami te an lawm zawk ang(Luk 17:7)
5. In simloh chuan in boral vek ang(Luk 13:5)
6. In sual te thaibo a nih theih nan sim ula, hawikir leh rawh u(Tirh 3:19)
7.Tuma boral duhloin sim a duh(2Peter 3:9)
SIMNA NIH PHUNG
Simna hi amaha lo awm ngawt a nilo kan tih tawh kha. Pathianin chhandamna thuangthum zawh kim tura a hruaina a ni a. Pathianin a pek liau liau a ni. Mahse mihring atang simna hi a awm ve leh a, chu chu Setana atanga chhuak a ni. Chutiang simna chu a reilo em em a, a nghet lo a, a rillo em em bawk. A tlangpuiin midang deusawh nan leh midang nek chepna atan Setana hian a hmang tlangpui thin a ni. Simna awmdan hi bible hian chiang em emin min hrilh tawh a, chu chu mahni thiltih thin bansan mai niloin, rilru atanga paihbo hi a ni(Mat 21:29). Tawngdang te nena khawikhawm phei chuan lungngaia tah a, tihsual hriat a, titawhlo tura intiamna leh tihtawhloh thleng hian simna hian a huam a ni. Penticos ni a Juda te simna kha Pathian pek a ni a, an sim taka chu Isua khrista chung changa an ngaihdan sawhsawn kha a ni.
Rinna hi simna a nilo tih erawh hriat a tha(Mark 1:5). Sual ngaihdamna alo thlen hma pawh hian simna a awm thei leh bawk a(Luk 24:47). Pianthar hmain simna pawh hi a awm thei leh bawk a ni(Tirh 3:19). Lungngaihna te, tahna leh rumna te hi simna anla ni mai lo a(2Korint 7:9,10), Sual inhriatna hi simna a ni mai bawk lo(2samuel 24:17).
Pathian thu chuan  pawn lam atanga lutin mihring a tibawlhhlawh lo tih min hril a. Chuti a nih chuan simna hi chhunglam atanga chhuak nilo, chunglam atanga lo kal ve  chu a ni tihna a ni a. Simna chuan sual hi a tichimit tihna a ni a, science ang zawng chuan a minimize tihna a ni. Chu thilpek chuan DNA a sual awm chu zawi zawiin- lungngaihna, sual inhriatna, inchhirna, sual kalsanna leh sual thuhnuai ata hlatna a rawn siam ta a. DNA a sual hnawthawh chu a rawn tithuanawp ti ila a sual awm lo ve. Mahse mi a sim hnu hian sual amahah alo awm leh a nih chuan simna a ni tawh lo a, nghei zawk tur  a ni. Simna hi chuan Pathian lo kal thleng daih  thei mai tur a ngaih a ni a, Mahse Pathian thu chuan “ka mi chu tlu mahsela ka kai tho leh ang” a ti a ni.
Simna hi thiltih(emotion) leh rilru(reason) hian a tilang thin tih hi a ni. Isua vekin entirna atan fapa pakhat chu a pa in grep huana thawk turin a ti a, mahse a duh lawklo a, a hnu lawkah chuan a inlamlet(rilru thlak) a, grep huanah chuan a kal ta a ni. Hei hi simna entirna a ni a. A rilru inlamletna chuan grep huanah a kal tir a, a rilru inlamletna vekin grep huan ata chu kal tum tawh mahse a thulh leh thei a ni. Fapa pakhat leh chu grep huana kal turin a ti ve leh a, “ka kal ang e”  ti chungin a kal lo a. Chu chu simna nilo, simna thleng lo nun a ni. Simna alo awm theihdan hi kawng hnih a  awm ta a; dan zawm hi simna a nilo a, dan zawmloh hnu hian simna alo awm thin a, chu simna chu tihtur tuksa a awmloh chuan simtur awm chuanglo tihna a ni ve bawk.
A tawp berah chuan Setana lem phuahchawp(counterfeit)  atang  mihring simna hi a awm ve bawk a. Chu simna erawh chu a hnunhnanglo a. Sim thei nia inhriatna avangin amahah Pathian a Lal ngailo a, mahni ah chapona alo lian thin. Chapona ah chuan hausakna avanga chapote, chapona dang tam tak te aiin thlarau chapona alo awm ta mai thin a ni a. Chu chu tihdam har ber leh Setana duh tak chu a ni. Sim thei velo te chu a hmu hniam em em a, dan pawh khauh taka siam a duh rum rum a, aman a theih avangin sim theilo te chu a hmu tlinglo zung zung thin.  Simna dik tak erawh chuan amah atanga chhuak a nilo tih a hria a, a chapo pui lova, Pathian hnen atanga a dawn  a ni tih hriain sim ve theilo te chu an sim theih nan a dil sak zawk thin a ni!

Sunday, October 7, 2012

Ramhuai hian engtin nge mihring an thunun?

Ramhuai hian engtin nge mihring an thunun?!


Tunlai khristianna leh ramhuai chungchang te, Setanic chungchang lar ta viau mai te hian ngaihtuah a ti thui khawp mai. Thenkhat rinna chuan ramhuai a awmlo ti zawnga inzirtir na te, ramhuai an hlauhawmloh tih te, ramhuai biak chungchang te hi inzirtir ngai tak a ni a. A pawng a pui a ramhuai hian mi panduk duk lam pawh a ni chuang lo a, fing taka che thin an nihna hi hriat ngai tak a ni.
Bible hian ramhuai a awm chiang a ni tih min hril a ( Luke 4: 33-36). Mahse hriat ngai leh zir ngai tak zawk chu engtin nge anlo awm tan, engnge anlo awm chhan, enge an tum tih hi a ni. Khawvel pum huapin ramhuai buaipui na pawh hi a tam tual tual reng a, flim lam thlenga chhuah leh siam hial a nih thin kha.
RAMHUAI TE HI TU TE NGE?
Ancient greek ah kha chuan “δαίμων” tih a ni a, chu chu dimons, english lamah chuan “spirit(thlarau)” emaw “divine power(pathian anga thil tihtheihna)”tihna a ni ve thung. Western medieval leh  neo-medieval conception – ah chuandemons tih a ni ve leh thung a ni. Hebrai bible ah chuan demons hi chi hnih an awm a; se’irim(Isaia 13:21, 34:14)  leh shedim(Deut. xxxii. 17; Ps. cvi. 37) an ni a.
Judaism rinna ah pawh hian thlarau sual te hi pawl khata awm a, hotu nei angah an ngai bawk a; zawlnei Samuela thlarau, dawithiamnuin a kohchhuah kha ramhuai niin an ngai a ni. Jewish bik ro ro ah pawh Talmud hian a sawi tamlo khawp a, Maimonist erawh hi chuan ramhuai hi a awm ngei thu leh, Jewish mite pawm dan tam ber pawh a ni.
Rabbi ho zirna atang ve thung chuan ramhuai hi chi thumin then a ni thung a;shedim(tichhe tu),  mazziḳim (natna thlen tu), ruḥin (thlarau) tih te an ni a. Heng bakah hian lilin (zan thlarau) ṭelane (tlailam thlarau),  ṭiharire(chhun thlarau),  ẓafrire(zing thlarau) te an ni bawk a. Thlipui leh ruahpui thlentu pawh hi ramhuai thiltih a nih an ring bawk a ni.
Thenkhat rindan ah chuan ramhuai hi sual entirna mai anga ngaih theih a ni bawk a. Mahse Luka 14 ah chuan “nihna(entity)” mai bakah nuna nei(being)an ni tih a hriat theih a. Kum zabi 1-na laia Juda ten mihringa sual thlen tu an tih hi a dik ber hmel a ni.
RAMHUAI HI VANTIRHKOH TLUTE NGE ANIMAL KINGDOM
Hmasang rindan ah kha chuan ramhuai ho hi vantirhkoh tlu(fallens angels) ten mihring fate an pawl atanga an fate an ni an ti a(Gen. 6: 4; 2 Pet. 2: 4; Juda 6). Mahse vantirhkoh tlute leh ramhuaiho hi group hrang anni a, chu chu Gap theory a Pre-Adamic animal Kingdom ah kan ziahlan a nih tawh kha, in man thiam in a rinawm. Bible leh Greek leh ancient mythologies ah te hian vantirhkoh tlusual te reng reng hi an movement sawi anni hian ‘up and down(chhuk leh chhoh)’  lei leh van(1 na) inkar a chhukchhu ang hlir a sawi anni, chutih laiin ramhuai (demons) ho movement sawina ah reng reng chuan up 7 down hman anni ve ngailo, ‘wandering to and fro(lut leh chhuak)’, he khawvel a vakvel ruai ang zel a sawi anni thung. He ta hriat hran theih ta chu fallen angel te leh demons te hi an inanglo a, an dwelling place pawh an inanglo a, an power pawh an inanglo a, an appearance pawh an inanglo a, an level pawh an inanglo a, an it leh chak zawng leh ngaihsan zawng pawh an inanglo bawk tih hi a ni.
Demons ho hi chu chik hian animal type anni tlat, an finglo a, an hmel a bumro a, lei a vakvel ruai, chenna thlahlel, thluak aia thahrui hmang thin, ei tur pawh duh deuh, hmanlai  taksa nei thin, taksa la thlahlel deuh anni bawk. Hengho boralna chu Genesis 1:2 – a eng a awm hma a khawvel tuiin a lo chim vek kha an mahniho tih chimihna, ni sa pawh chu thim a chantir a nihna chhan, nunna zawng zawng tih chimihna kha an mahni hremna a nih hmel ber. Tun a fossils fuel te kan neihte pawh hi an mahni saruang tawih annih hmel bawk. Fossils fuel te hi a hlawm a hmun khat a leihnuai thuk tak tak a an awm pawh hi sudden death vang a ni hmel bawk, gradual natural death ni se, hmunkhat a trillions gallons an lo awm mai hi thiltheih a ni tlatlo bawk. Tuilet hmasa(Nova tuilet nilo)a an thihna chu an tan chuan an mangna chu a ni mai ang a, underground large scale grave chu a ni mai bawk ang. Chu chu abyss chu a ni bawk ang. Khawvel sawrkar phen a thlarau sual awmho hi anni a Bible in sakawlh a tih pawh kha, fallen angels anni tlat lo, animal vek anni tlat. Hmanlai a an lo luahthin ram te chu an la inti neitu ve em em a ni ber mai e.
THUTHLUNGTHAR LAM HIAN ENGTIN NGE A SAWI
New testament lam hian Old testamnet lam aiin demons(ramhuai) ho nihna leh zia hi a sawi nasa em em a.  Luka 7: 21, 8: 2- ah chuan sual tak a nih thu a sawi a. Ramhuai bikah pawh a chak zawk leh thil tithei zawk an awm hrang ve leh bawk a(Matt. 12: 45, 43; Mk. 9: 17-29). Mihring kawchhunga an luh hian an duh hun hunah an chhuakin an lut leh thei bawk a ni(Lk. 11: 24, 25). Mihring mai bakah ransa kawchhung thlengin an luah chak em em a (Lk. 4: 33-36), mahse hriatna erawh an nei thung, chu chu Pathian fapa Isua an hria hi a ni(Mk. 5: 7, Matt. 8: 29). Thuthlungthar ziaka  atanga hmuh  theih ah chuan thlan ah te, hmun khawhar takah te, tui awmlohna hmunah te, tlangah leh pukah te an cheng thin a(Mk. 5: 5; Mk. 5: 2; Lk. 11: 24). Rindan ah chuan Thluthlungthar hunlai hian ramhuai hi an hluar viau tur a ni a; naupang, hmeichhia, patling leh nutling kawchhung ah te an lut vek mai a ni. An luhna te chunga an hna thawh dan pawh hi a danglam hlawm khawp mai; thekhatah chuan tawng thei miahlo te, mitdelna te, mak taka chak em emna te, ri hriat theih miahlohna te, phungzawlna tein an che tlangpui thin a ni (Matt. 9: 32, 33; Matt. 12: 22; Mk. 9: 25; Matt. 8: 28; Mk. 5: 2-4; Mk. 5: 5).
Modern age kan chuan kai hnu hian ramhuai hi ala awm tho kan ring em? Isua ngeiin Setana(ramhuai lalpa) chu tek anga leia alo tla lai a hmu a, Jakoba chuan Diabola chu dodal reng turin min chah bawk a a ni. XYZ generation khaihkhin phei hi chuan ramhuai te hi an la awm ngei a ni tih a hriat chian zual theih em em a. Heng mihringa glands te hi an thunun(possess) ber thin chu a ni a, chu chuan mihring taksa pum hi an duhdanin an control ta mai thin a ni. Ramhuaiin engtin nge min possess dan hi topic dangah khan tawite sawilan a ni tawh nachungin sawi ri leh zawk ila.
Mihring taksa chet hmang leh energy generate tu reng reng hi a bul ber ah chuan DNA kan tih tawh kha. DNA corrupt kan neih tawh avang hian awlsam te a min rawn thunun maina kan DNA code hi an hre tawh a. Chu chuan mi tumah hi thliar chin an nei reng reng lo a. DNA hi cells chunga awm a ni a, cells pawh chu glands leh thisen chhungah a awm ve leh a, thisen pawh chu lung atanga insem darh ve leh chhawng a ni. Mahse thisen hi amaha lo insiam a ni tawp mai lo a, kan thawatang lo hi chuan engmah tihtheih a nei bik hauh lo a ni. Chu thaw leh thisen chu a inpawlh ta a. “Thaw” hi hebrai ah chuan “ruach” tih a ni a(Gen 2:7), Thuthlungthar lama “thli” emaw  ”boruak” sawina “pneumah” nen khan chhulkhat kual an ni. “Thlarau” tih pawn OT leh NT hian an hmang kawp ve ve a, he “thaw” hi metaphysics tanga dept analys chuan “energy” tihna pawh a ni ve bawk. Chu chu “thlarau sual” emaw “ramhuai” tih pawn a sawi theih ang a,“Pathian thlarau” emaw “vantirhkoh” sawina pawh a ni thei bawk. Engpawh chu lo nise, sual lam hawi zawnga hna a thawh chuan “ramhuai” tihna a ni. Engtin takin nge a thawh? “Thaw” ah chuan oxygen leh carbondioxide a tel a, chu chu thisen chhungah lutin glands -in alo hmang a, a chhunga DNA hian alo hmang tangkai ve leh ta a, DNA a zuk thlen chiah hian mihring DNA thununna tur code an neih fel diam tawh avangin an man fuh tawh chu an thu thuin an awm mai thin a ni!
Hetianglo zawng pawh hian an chethei bawk. Metaphysics atang chuan disembodeid ho hi energy a ni a tih theih. Mahse ani e tih tur tak erawh chuan a hriatchian bik vak lo a. Mahse OT atanga NT a ramhuaiin mihring a thunun dan hi chiang taka chhui chuan energy contact a nih hmel zawk tlat a ni! KJV hian ramhuaipai(possess) tiin alo let ta mai bawk a. Dik tak zawkah chuan influence hi a nih hmel zawk a ni. Ramhuai pai(possess) tih tawngkam avang hian physical takin kan ngaihruat ta thin a. Mahse an chetdan atang hian influence hmangin perception hi a rinawm hmel ber zawk. Perception an thunun theih zia chu 3D movie en tawh chuan kan hria ang. Ni leh thla hi zan leh chhunah an intiat chiah thei a, mahse a takah chuan a ni miahlo ang hi a ni! Paula ngei pawh perception hmangin Pathianin damaska khawdaiah a chhun thlu a nih kha. He energy hi hriatthiam awlsam ber atan chuan wave leh frequency hian matter hi a hual vek a, mahse hmuh an ni ngai lo. Matter chhung leh pawnah pawh wave leh frequency chu an awm leh tho a, hmuh a ni ngailo ang hi a ni.
Miin TV ah sex movie en tase amahah chakna alo awm thuai thin. Hei hi possess lam niloin influence zawk a nih hmel a. TV -a wave leh frequency chu rawn chhuakin mihring taksa ah chuan cold, warm, chilli adt angin an rawn lut ta thin a ni. Hengbakah hian lehkhabua kan chhiar te, music kan ngaihthlak te, mi sawi kan hriat te, kan sawi chhuah te hi neuron hmangin nervous systemah an thawn a. Glands-in lo man ve leh chhawngin thisena DNA hi an rawn trigger ta a ni a tih thei. Hetiang hian  schizopherina, dual mind,split mind, addictive bahaviour, compulsive behaviour, abnormal cell growth, hormone overflow , vitamin deficiency reng reng hi kan hriatna paruk te hmanga influence vek an ni. A chhan chu topic hmasa lama sawi tawh angin mihring timihring tu chu conscious mind hi a ni a tihloh theihlo a. Chu chu taksa beih ngawt aiin mind beih chu a tangkai daih zawk bawk vang a ni!
Nimahsela, ramhuaite hian Pathian fapa Isua hi an hlau em em thung a, anmahni tuhlum theitu a nih avangin a hlat awm an duh thin a ni. Isua ngei pawh hian chu chu hriain, ama hminga ramhuai hnawtchhuak tur te, a thisen thianghlim hmang tur te in min chah hlawm a. Apostol te ngei pawn Isua hmingin an hnawtchhuak a nih kha. Isua hming chu hming zawng zawnga chungnung ber a ni a, a thisen thianghlimin min silfai a, chatuan nunna min pe a. Sual hnehna thlarau thilpek min pek bawk avang hian, sual pu taksa lak ata nitin indona hmachhawn tur kan ni.

Bible leh Science

Bible leh Science


A chang chuan I  nun hian tuihalna lian tak leh ril tak a awm tiraw? Eng emawni I hriat chak, hriat theih siloh, hriatawm tak nisi hi I nei em? Hmana ilo hmelhriat rei ruai tawh suangtuanna lo theng dik ti tih te hi I nei tawh em? I nun chhungrilah hmangaihna hrefiah tak tak niin I inhria em? I hrefiahlo tiraw! I hrefiah ngailo ang, Pathian hmangaihna lek phei chu pastor te leh speaker te sawi atang tihluihna, mahni leh mahni tihluihna ngeiin I inngaihtuah lungpuam chawp thin tiraw! Zep a ngailo. I nunah hian hriat reng tur leh hriat ngei ngei tur a awm a, hrechhuaklo leh hrelo a I awm tak avangin I buai nileng mai thin zawk a ni! Achang chuan i nunah khan ngatinge pahnih awm nia I hriat tlat thin! Ngatinge I chhunga sual awm a, hneh theilo te a I hriat thin! Pathian thu tuihalna hian I khat thin a, mahse I ngaihtuah tak tak thei silo tiraw?  Ngatinge rilru chaklo leh hriatna reng neilo a I inhriat fo thin! Finna tlachhamah I inngai em? Ngaihtuah teh, Lalpa min siam dan leh tumpui ram hi hrelo reng hian kan awm reng dawn em ni! Kan nihna dik tak hi Pathian ang, Pathian anpui liau liau a siam kan ni a sin!
Kum 4000 liam ta a mihring siamdan leh nihphung dik tak hre kilkel tur hian a hunlaiin kan awmlo a, mita hmu pawh an awm heklo. Mahse bible thu nung ngun taka chhiar hian Pathian min siamdan hi amah ang turin a ni a, amah kan an chuan amah ang chiahin ze ril leh rura tak  kan nei ve dawn tihna a ni! Tunlai ah cell cloning hian anpui hi a pholang ang em aw tih hi ngaihtuah a ngai khawp mai. Anpui a siam kan nih vang hian setana pawh hian min thik reng kha a ni si a! Cloning emawa anna mai hi chuan a rura zia hi a tilang pha ang emaw chu, setana  thik thei hial kan nih chuan. Pathian anga siam kan nih chuan Power kan neih ve ngei a rinawm a, nunna hial siam thei khawp kan ni ang a, reilo te a khawvel leh universe domain mai tur kan ni tih hi reason leh logic hmang thiam tan chuan hai rual a nilo!
Setana mission ah erawh  chuan mihringin Pathian a an tak tak hi a hlau hle thung a. A chunga rorel tu ni mai tur adama te nupa chu a thlem thlu ta a. Mihring rilru dik tak, hriatna leh finna, ropuina te  nuaibona zungzam chuan thisen alo fan ta a. Mihring chuan a nihna dik tak alo hre kil kel tawh lo tan a, setana tum ber chu a aia superior zawk mihring chu inferior ah awm tir a tum tan ta a. Eden huana hnawhchhuah hnu, BC 2000 hmalam ah chuan Abela leh Setha inkarah chuan Pathian  reng reng an au ngailo a nih kha. Ahnu lehah chuan Nova hunlaiin Vantirhkoh tlu te avangin mihring pathiana(semi-gods) biakna alo hluar tan ta!
BC 1200 atanga 875, Aigupa ropui vanglai te, Assuria ropui vanglai te leh Grik era alo her chhuah meuh chuan  setana biakna, milem, semigods- zeus, appollo, haides, rama, shiva tih te chu Pathianah neihin mihring hi a hnuaiah an kun ta dual dual mai tan ta a nih chu mawle!  Israel fate slaves period  chhunga Pathian lem an biakna kha a tam lutuk, sawi sen a nilo, kan hre vek tawh. Bible thuthlunghlui(OT) lam chu kal san ang.
AD 1-na ah Buddhism alo chhuak a, khawchhak ram hrut tanin, chutih lai mekin Eastern religion leh roman ram atang pathian tam tak alo piangchhuak leh tan ta a.  AD 274 ah roman emperor chuan Sun god,  egypt leh  persia pawh anla dang biklo; buddhism leh  zoroastrianism philosophy chuan khawvel pum mai chu a luah khat dawn ta mai a. Kha philosophy main teach ah chuan meditation, power of self psykhe hi a ni tlat a ni! Hei hi a mak lo, mihringin Pathian a anna hi mihring lam atanga neih tumna a ni a. Bible erawh chuan, “rinna nei rawh u” tih hi min zirtir dan mawl tak a ni thung.
Age of reason chuangkaiin technology leh philosophy lamah hmasawnna ropui tak alo lang tan ta. Mahse he philosophy ken tel pawi tak erawh chu “hedonism”, leh “geocentric” hi a ni. Tunhnu thleng hian kristian philosophy tam tak hi a la luah reng pawh a tih theih! Pathian dang mai bakah mahni ropui leh centre rilru put hi Pathian duhdan leh min siam dan a ni rih lo a. Chu chu setana deception dik tak zawk a ni. Ancient mythology leh religion scum chhuikir hian geocentric hi solar system atang ringawt pawh khan kan lo buai hmasa fe tawh a ni. Chu geocentric rilru chu philosopher leh scientist rilru luahtu ber mai alo ni zel bawk a, “Pathian kan zawnchhuahna hi min zawnchhuahna ai chuan a ropui zawk ” tih theology tobul hi a ni. Abrahaama rinna hi self develop a ni ngailo a, “gifts” zawk a ni. Pre-plan pawh a nilo a, backup plan zawk zel a ni.
Kum zabi 20 alo nih hnu meuh erawh chuan kristianna-in science leh philosophy a ngaihdan a tlak hmak a, “mihring finna hi sual a ni” tih mai hian. Renaissence alo thlen a pianga khristianna philosophy alo dang ve zel mai hi mak tak a ni. Pathian thu erawh chuan “finna leh hriatna” nei turin min ti miau bawk si a, Johana chuan “hemi kawngah hian fin a tul” a ti a. Creation composition hi ngun taka chik phei chuan science a inrawlh nasat zia te, mihring component pawh hi chemistry+physics= biology dik tak a ni. Mahse kohhran teaching hluar ber erawh “refused science/philosophy” tih hi a ni. Hei hi ngun taka ngaihtuah chuan setana deceptive method ala ni thei bawk. Irreversible tak mai a science leh bible a kal hi engdang vang a nilo, a phenh setana alo awm reng thin vang zawk a ni!
Kohhran chu krista taksa ni meuh e. Mahse Pathian ngei debate ngam tu chuan kohhran hi a beih ngamlohna chhan tur awm hek lo. Kohhran main view- inthlak reng hian chhan a nei a ni. Pathian lehkhabu chuan mihring hi Pathian anpui a siam kan ni a ti a. A ropuina tur hi sawi hian a siak lo. Chutiang ngaihtuah chunga engvang nge setana hian thei min ei tir, engvang nge min hneh, engvang nge min tihbuai? Mihring a thikna hi ril tak a ni. Hriatna leh finna, power ropui tak kan neih tur hi a mitthla ve reng vang zawk a ni a. Science hi a hlau a, Pathian thu pawh hi a hlau zawk bawk a ni. An pahnih phei hi chuan a hlau mai niloin inkalh awm ang taka a lan theih nan evolution theory, missing link, hedonism, geocentric..adt te hi a duangchhuak a. Min thununna atan kan DNA ah trigger a phum ru reng a ni!
Reasoning chuan Setana hian science kan hman hi a hlauh mai a nilo, Science leh bible kan lekkawp hi a hlau vet vet em a, miin bible a lek hma  hian science ah minlo luhkhalh daih a. Science hi bible kalh emaw tih turin risk ala thin a nih a rinawm em em a ni. Setana main secret ah chuan anihna dik tak kan chhui chhuah hi a hlau ber a, a diklohna, a fellohna, a sualna, a thatlohna leh mihring thlenga a tihbuai chhan chhutchhuah hi a hlau vet vet hle a ni! Pathianin justice a tih atang ve thung chuan “wisdom” kan neih hi fully la phal a nilo bawk a. A chhan chu hriatna leh finna tawp nei ila justice hian justice hi engmah lo ah a chan tir leh mai dawn si a. Chuvangin heng meditation, yoga, self develop psykhe reng reng sakhaw dang ami pawh hi Pathian atanga chhuak niloin setana atanga chhuak a ni a. Setana hian thlarau tanpuinaa ama originality reveals hi a phalloh tawp leh a hlauh em em chu a ni!

Natna hi sual a ni em?

Natna hi sual a ni em?
December 8th, 2009 11:04 am by ^-||R@lT€||-^

Johana 5:14…”Ngai rawh, i dam tak hi, thil tisual leh tawh suh,
chutilochuan thil tha lo lehzual i chungah a lo awm dah ang e,” a ti
a.

Natna mihringa lo thleng thin/awm thin hi a chhan kawng thumin hetiang
hian han then ta ila:

    Insum loh, fimkhur loh, tlang hri leng, accident, etc.
    Pathianin mi a thunun nan emaw fiah nan emaw vanga natna a pek
(Israel fate).
    Setana atanga chhuak natna. (Joba nun)

A chungah kan tarlan tak ang khian natna mihringa alo thlen dan chu
kan hre fiah thei awm e. Mi thenkhatin natna alo thlen hian setana tih
nat ah ngai in tawngtainaah te setana an hau chiam thin a, a ti na tu
setana kha hau la damna puang rawh te an ti fo thin. Suahsualna avanga
na nge setana tih nat nge an nih Pathian thununna an chungah alo
thleng nge, anih loh leh tlang hri leng leh thil dang dang vang tih te
hriatsak phawt a tha awm e.

Lal Isua khawvela alo kal lai khan natna chi hrang hranga na te a
tidam thin a, ‘tisual leh tawh suh’ te a ti fo thin tih kan hmu a. He
Johana 5:14-a kan hmuh Bethesda dila damlo a tihdam pawh hi thil tha
lo lehzual a chungah a lo thlen loh nan tisual leh tawh lo turin a
fuih a ni. Bible hrilhfiahna tamtakah he damlo hian thil a tihsual
avanga kum 38 ngawt a damloh phah na chhan sawi na a awm hran lo va.
Nimahsela, tupawh mai hi Pathian mithmuh leh hriatah chuan misual kan
nih zawk avangin he pa pawh hi tisual leh tawh lo turin a hrilh mai
anih a rinawm.

Kawng lehlamah chuan, kristian ni mah ila Pathianah nun nghet tak neih
loh chuan inkhawm, bible chhiar leh tawngtai te hi ti ve thin bawk mah
ila, sual tih na remchang kan hmuh chuan kan ti hreh lo fo thin.
Ruihtheih thil te leh sual chi hrang hrang te ti reng chungin pawnlang
nun erawh kohhran mi tak, Pathian ngaihsak tak anga lan kan tum fo
thin. Hetianga chawhpawlh taka kan nun thin na hian kan sim chuan si
loh chuan kan ruihtheih leh sual chi hrang hrang chin thin te chuan
min vaw let a, natna khirhkhan tak tak te kan tuar ve fo bawk thin.
Natna chi hrang hrang kan chungah alo thlen hian thenkhat te chu
Pathianah an inhmuhchhuah phah a, an sualte an sim a, an awmdan tha lo
te an bansana, Pathian an hnaih phah thin. Thenkhat ve thung erawh chu
Doctor-te leh Pathianah beiseina sang tak neiin an dam ngei an ringa
nimahsela, an dam chuan si loh hian beidawnna sualah te an tlu lut fo
thin bawk.

Pathian mihriat emaw Pathian mi hman emaw rawngbawltu emaw nih tawh
phei chuan A tihdamna chan tawh hnua tluksan leh chu kan Bible chang
innghahna a mi ang hian a aia thalo lehzual hi a thleng duh khawp in a
rinawm a ni. Keipawh Pathian hminga ka sima, ngaihdam ka dil hnu ah
Pathian tihdamna ka changa mahse khua a lo rei a, kalo bawhchhiat leh
avangin a aia nasa lehzualin tun thleng hian kala na ni in ka hre fo
thin.

Natna hrim hrim hi sual a ni lo va nimahsela, kan natna chhan zawka
kha sualna avang te, setana natna min pek te emaw Pathianin min thunun
nana min tih nat te emaw thildang dang vangte a ni fo zawk a ni.

Engpawhnise, ringtu kan nih avangin kan na thei lo tih na a ni lo va,
manganthlak tak leh tih ngaihna awmlo khawpa kan lo na anih pawhin
Lalpa chu kan hnenah a awm renga, a hnai reng a ni tih hi kan hriat fo
a tha a, Lalpaah dam nun neih zir a tul fo thin. Hosea 6:1-ah chuan,
“Hawh u, LALPA hnênah i kîr ang u: Min lo pawt sawm tawh na a, min
tidam leh dâwn si a, Min lo vaw tawh na a, min tuam leh dâwn si a”, a
lo ti hial ani.

Sawiho tur:

    Natna hi sual a ni em? Nge sual vangin kan na zawk?
    Natna lo thlen dan ni a kan hriat te sawi ni se.
    Natna/tuarna hian Pathian min hnaih tir em? Kan dam chuan si loh
hian Pathian min hlat tir tu, min ti beidawng zual mai mai tu a ni
zawk em?
    Natna hi engtia tuar/hmachhawn tur nge?

Eden Huana Sualna hmasa ber kha "Dan bawhchhiatna "a ni em?

Eden huana sualna hmasa ber kha “Dan bawhchhiatna” a ni em?


Hun rei tawh tak hnuah hei ka lo ziak nawn leh e. Mi hawi zau tak tak mai chhiar atan ka duh si a. Mi ngaihtuahna hmang vakloin an ti ti hmanna ah “thihna hi Pathian siam a ni/natna hi Pathian thlen a ni” an han ti tawl tawl mai hi chu a mak em em a. Han hrilh dawn pawh ni ila an beng an chhungawng lui tlat mai bawk si. Hetah pawh hian tihian ziak chhuakin pharh mah ila min sawiseltu chu inawm leh dawn tho sa a. Mahse mi, Pathian thu chik leh ngaihven peih tak tak miin he site hi  alo hawn ni a alo hmuh ngei nan ka rawn vawm bei leh a ni e.
Eden huana sual hmasa ber hi dan zawmlohna nge a nih tih hi sawi tham a tling khawp mai. Miin hei hi a man fuhloh avangin thihna chu Pathian siamah a chhuah ta mai zel si thin a. Miin thihna hi Pathian siam ni a a ruat chhung chuan setana tih ve lam engmah a awm dawnlo tihna a ni a. Setana a awm ngaihna pawh a awm dawnlo tihna a ni. Ni e, sual te, thihna te, natna te reng reng mai hi tunlai zirtirna tam takah chuan Setana hnen atanga chhuak niloin Pathian hnen atanga chhuak niin kan ngai ta mai si thin a. Miin lusun in a kal chuan “Pathianin a nunna ala ta”, “Pathianin a koh ta” te kan han ti leh mai thin. He tawngkam “Pathianin a la…” tih ber kher hi mihringah alo lar tak em em dan hi a mak a, chutih rualin Pathian hian thilo tura min siam laiin thihna hi Pathian thu thu leh Pathian siam ang maia kan ngaihna rilru hi chu eden huan kan nihna te nen khaihkhinin ava han inhlat rem rem teh lul em ka ti thin!!!
Dispenstion kan bih chuan BC 3000 hmalam, Mosia hunlai atang chauh DAN hmanga rorel na hi Pathianin a kenkawh thu kan hmu a. Mahse  eden huan ah “ei suh” tih thupek anga ngaih theih lo awm mai avangin  miin Adama leh Evi chu Pathian dan bawhchhia a, Pathiain a hrem leh anchhelawh hial tlukin kan ngai ta hmak mai si! Dan bawhchhiatna hi a ni em sual kan tih dawn chuan Isua ve thung chuan “mi tumah anchhialawh suh” a ti mauh mai bawk si a, Dispensation nen kan dah dun pawn DAN hi eden huanah khan ala awmlo hrim hrim zawk tihna a ni bawk si. Mahse DAN anga ngaihtheih chu a ni kan ti  miau hek bawk si a!!
A hmasa berin DAN hi lo enchhin teh ang. DAN reng reng chu a siamtu hian a hremna a siam tel nghal ngei ngei a. DAN siamtu nilo hian a hrem ve a thiang lo a, a bawhchhiat a hian a hrem thianglo bawk a, a siamtu ngeiin a hremna chu a lekkawh thin a ni. Chutichuan eden huan bawhchhiatna hi DAN bawhchhiatna lo nita se, “thihna” hi Pathian hremna a ni dawn tihna a ni a. Mahse Paula chuan “thihna tur chu sual a ni” a ti hmak mai bawk si! Pathian atang sual a chhuak ngailo a, Setana hnen atanga sual chu chhuak chauh a ni bawk si a. A nih chuan “ei su” tih hi DAN a nilo tih a chiang ta mai a.  Eden sual kha DAN bawhchhiat vang niloin mahni nihna tur an phaklohna hi a ni ber mai awm e. Chu chu thi lo tur, thih hi a ni.
“Thihna” tih pawh hian “thlarau thihna” ah ala ngaih theih cheu bawk a. Pathianin eden huana mihring a siam laia “nunna thaw” a thawkluh kha “thlarau” ah kan ngai zui ta a ni ber mai. “Thlarau” a kan ngaih zui tak dan hi a mak em em. Ramsa leh ransa dang zawng zawng pawn nunna thaw chu an hnarah a awm ve vek bawk si a. Mahse mihring chu “thlarau” nei dim diam bik leh special bik ruiha kan ngaihdan hi enge a chhan ka man fiah thei chiahlo! Tawngdangah chuan “nunna thaw(Gr. Neshemah)” hi “thaw”, “thlarau”, “boruak”, “thli”..adt tih mai te an ni si a. Kan nunna atana kan thawkluh leh chhuah hi a ni mai a. Chutianga kal nul nul thei leh special bik vak a nihna a awm der silo a, Bible pawh hian a sawi bik hauh lo. Mahse chuti chung chuan thu awilohna chuan “thlarau thihna” a thlen a ni kan ti kur duah mai bawk si a. Setana hi Pathian nen thlarau inmihranna an neihna a rei tawh em em chung hian Bible hian vawikhatmah “a thi” a ti ngai hauh lo a. Bible hian mi a thih chuan a “thlarau(Gr. Neshemah)” kha Pathian hnenah ala kir vek dawn a ti deuh deuh zui zawk. Lal Saula ngei pawh ramhuaiin luhchilh mahse a thlarau chu Pathian hnenah a kir tho dawn tihna a ni. Amahah hian a bik taka thlarau thihna bik emaw lam hi a awm reng reng lo bawk.
Anih chuan “ei suh” tih kha enge lo ni ta ang? He thu khela chhui tur chuan a bawklawka la mai loa Pathian hmangaihna-in Setana tana chance a pek hi a dik zia finfiah nan a ngai tih kan ngaihtuah hmasak phawt a ngai thin a ni. Ni e, “nangmahni hmangaihtu chauh inhmangaih let hian enge inhlawh chuan, chu chu misual te pawn an ti thei…”tih a nih kiau kha maw. Miin rawng dum hi hriat a duh chuan rawng var nen a khaihkhin a ngai thin a lawm. Chu chu Pathian ze dik tak, mawi leh ropui em em, kei ngei pawn Pathian hi ka lamah tanglo mahse ka ngaihsan leh duh zawk zia tilang fo tu a ni.
Tichuan Pathian thatna leh dikna hi rawn hnial turin setana a din phalsak a ni ta tihna a ni. Chu chuan HUN(time) leh KALPHUNG(sequence) tuna kan neih hi alo chhuak ta a, Pathianin hmun za-ah 50 hi hun a neih chuan Setana hian hmun za-ah 50 bawk hi a nei ang tihna a ni. Hei ngei hi ani mihring Pathianin a siam pawh khan Pathian thununna hnuaia thanglian nghal tura siam kha phal a nilo reng reng a, mihring chu engmah la hre lo, mahnia inhaikawchawp a, Pathian hriatna a thanglian emaw, setana hriatna a thanglian tur tih a ni a. Anmahni(Pathian leh Setana) pawh hi hetiang lam ngaihtuah tir tum hian an power inrawlh theihna an neilo ve ve bawk a ni. Heta tang hian “ei su” tih hi DAN a nihleh nihloh chu kan manfiah mai tawh awm e. DAN hi hman khap a ni ve ve a, awareness erawh neih phal ve ve a ni a, chu chu an bawchhe thei ve ve bawk .  Hetiang hian, miin a fanu hnenah “mami, kha tlangval kha hnaih suh aw” a tih chuan, a hnaih chuan pawnsual a tawk thei tih sawina a ni a. DAN a nihloh avangin a hremna pawh a hrilhtu a Pa lam niloin a pawngsualtu tihchhuah a ni.
Eden bawhchhiatna pawh hi hetiang chiah hi a ni a. A tirte a DAN hman hi Pathian rorelna dik zia tidiklotu a nih zia leh a ngheh zia tilangfiahlotu a ni a. DAN hmang lo a “awareness” neih a, anlo tlu ta hlauh pawh hi Pathian mawhpuh chi a nilo a, keimahni vang a ni zawk ber a. “Thihna” pawh hi Pathian hremna leh anchhia a ni lo reng reng bawk a, setana avanga keimahni a lo awm zawk a ni. Miin “Pathianin ala ta…” an tih te, “Pathianin a hrem..” tih te, “Pathian kohna a ni a thihna chu..” an han ti mai thi te hi hmuhloh phena spiritual war, Pathian sawichiatna rem chang em em a ni a. Joba’n “Pathian hnen atang chuan thil tha pawh kan hmu a, thilthalo pawh kan hmu dawnlo em ni” a tih case ah pawh hian Pathian tih reng reng a awm lo a, Pathian hian Joba hi “ a tha chiah em” tih fiah turin politics dik takin Setana hi a khing a ni zawk e……
By.c.lmawia

DANIELA HAPTA SAWMSARIH

Hi!hei Danial a hapta sawmsarih chungchang ka rawn thawn che aa..i lo chhiar ngei ka beisei.chuan hei hi Thupuan
bu chahbi ani tih i hre bawk dawn ania,

                DANIELA HAPTA SAWMSARIH(DAN.9:24-47)

   THUPUAN  chhuah Bu kan zir dawn  avangin Daniela Hapta sawmsarih hi hriat thiam hmasak phawt a tha ang.Inlarna
atanga "Hapta sawmsarih "Danielan a hmuh hi kan Bible chhunga hrilhlawkna thu pawimawh ber pawl  a ni awm e.
"Hrilhlawkna hunbi chhuina"mai ni lovin,Pathian lehkha thu hawnna chahbi a ni. Tin,'Hapta awmsarih"ah hian ram danga
Judate kal darh lai leh sala an tan bo lai reng a tel pha lova,an Rama an chhen chhung atanga pek ani.Enteirnan,
Mesopotamia bawiah kum 8 an tanga(Rorel.3:8),Moab mite bawihah kum 18(Rorel.3:12-14),Kanaan mite bawihah kum 20
(Rorel.4:2-3),etc.Tunlaia mi tama an chen laite pawh hi a huam tel hek lo ani.
                      HAPTA SAWMSARIH PEK CHHAN
Dan.9:24-ah hian "Hapta sawmsarih"pek chhan paruk lai a awm:-
1.BAWHCHHIATNA TIKIN TURIN
2.SUALNA TITAWP TURIN
3.KHAWLOHNA THIANFAI TURIN
4.CHATUAN FELNA LALUT TURIN
5.INLARNA LEH HRILHLAWKNA CHHINCHHIAH TURIN
6.HMUN THIANGHLIM BER HRIAK THIH TURIN
      Tunlai kristian tamtak ten hrillawkna thuah THUPUAN sawi loh Daniela hapta sawmsarih phei hi a ngaihna kan hrelo hle thin,a chhan nia lang chu zawl lam(prophecy)thilte kan ngaih thah vang a ni ber awm e.Nimahsela,Habakuka hnena Lalpa thu lo thleng chu hei hi ani,"Inlana chu ziak la,a chhiartuin tlan phaha a chhiar theih khawpa chiangin lung phek chungah ziak rawh....A kin ni chu a hnai tial tial a,a thlawn lovang.Reideuh mahse,nghak rawh,"(Habk.2:2-3)tih hi ani. Rei deuh mahse, a lo thleng ngei dawn a ni.
1.BAWHCHHIATNA TIKIN TURIN
    Heng thil parukte hi Daniela mi(Judate )leh khawpui thianghlim (Jerusalem)chungchang bik atana
pek ani tih hi chhinchhiah hmasak tur a ni.JUDA MI i ni em?Hei hi a pawimawh hle a ni.Hapta sawmsarih
hian JAENTAILTE leh Kohhran a telh miah lo tih lo hre hmasa bawk ila;JERUSALEM leh JUDAte tan chauh pek a nih chu.Kn thupui "BAWHCHHIAHNA TIKIN TURIN"tih hi enge a chhan?Chang 26 a kan hmuh angin :Messia.Lal(prince)
tihbo an (khenbeh)a tang khan"sual tih tawp"a lo ni ta a(Heb.20:12,Jon.1:29).'khawlohna thenfai"a lo ni ta bawk a(Rom.5:6-10).Hetah hi chuan Kristan khawvel pumpuo nena inremna a siam thu kha  a ni lo.Judate bawhchhiatna dah kianna leh thenfaina thu  sawina bik  a ni tih hi hrethiam bawk ila.Pathian duh sak lehna leh thartawhna(Jere.31:33-34)a Pathian hna thawh hi a la thlen rih loh avangin "bawhchhiahna"thih kinin a la awm rih lo tih a lang.Amaherawhchu,Hnam puma simna an neih hma chuan a"Kin" rih lovang.
2.SUALNA TITAWP TURIN
     ISRAEL HO sualna tihrawp thu sawina bik a ni.End hunah emawchuan Jakoba chhungkua te chu Pathian ngaihsak lohna
"Tihbo"hun a la thleng ang(Rom.11:25).Chutih hunah chuan Pathianin "an sualte a lak Bo"sak ang.Amaherawhchu,
CHHANCHHUAKTU (ISUA) a lo kal hma chuan an sualte lak kian a ni rih lovang,(Rom.11:26-27).
3.KHAWLOHNA THENFAI(make reconciliation for Iniquity)
   
Hei pawh hi Israelte "Khawlohna"thu sawina  ani.'khawlohna" tih hi suahsualna,fel lohna,etc.tihna a ni.Isai.53:6 ah
'
LALPA chuan A ni chungah chuan kan zaa khawlonna chu a nghat ta,"tia ziak a ni.Heihi thu engthawl thlaktak a ni.Amaherawhchu,tun lai huna juda mite tana bel theih a ni lo.Juda miin Krista thisena chhandama awm a duh chuan
a hnam nihna kal sanin (phatsanin)KRISTA taksa,Kohhran hi tinnain a rawn belbul tur a ni,chu miah chuan Juda emaw
Jentail emaw a awm chuang lo(Gal.3:26-28,Kol.3:10-11).Krista taksa Kohhran chu tihfamkima a awm a,chung lama lak chhoh a ni hhnuah erawh chuan,Judate chuan,mimal thu ni tawh lovin Hnam puma sumna neiin an chhuna chu an en tawh ang a(Thup.1:7),ti chuan "chu mi niah chuan Davida chhungte leh Jerusalem luahtute hnenah Tuikhur hawnin a awm ang,Zak.13:1.
4.CHATUAN FELNA LALTUT
TURIN
    KUM SANGKHAT LALRAM Kristan a rawn din hma chuan"Chatuan felna"a awm thei lovang:Kum sangkhat lalram
 hi nakin ah Thupuan ah chiang zawkin kan la zir ang.Tin,Israel bawhchhiatna lak kian a nih hma chuan,chu ram
(kum sangkhat lalram )chu a ding thei bawk hek lovang.An bawhchhiatnate leh sualte lak kian a nih hma loh chuan an hnenah "Felna lal-Ram)"a ding thei lovang.Tin,lal kian a nih hnuah erawh chuan 'Israel chhungte leh Juda chhungte
hnenah Thuthlung Thar siam sakin"an la awm ang(Heb.8:8,Jer.31:33-34)chhiar rawh.
5.INLARNA LEH HRILHLAWKNA CHHINCHHIAH TURIN
     Chhinchhiah tia kan lehlin hi"seal up"a ni a,he mi awm zia chu"charphui" tihna a ni zawk mah a ni.Daniela hnena Pathian inlarna lo thleng kha tuma hriat lohva char phui turin Daniel a hnenah hriat tir a ni.Tun lai hian,hun engemaw chhung chauh atan "Inlarna leh hrilhlawkna"hi Juda tan,hman rih loh tur a"char phui a ni  rih a.Thianglawrna a lo thlen hma  chuan Israel chuan an la hrethiam dawn lo ani(Rom.11:25).Tin Israelte kawlohna tihkin a nih hunah chuan,Pathian nena inzawm zata an inpawl phak tawh dawn  avangin Inlarna te hrilhlawk turin zawlnei an mamawh tawh vawk lovang
(1 kor.13:8-10).
6.HMUN THIANGHLIM BER HRIAK THIH TURIN
      Mi thenkhatte chan"Hmun thianghlim ber"tih hi Krista a ni e,an ti a,Bptisma a chan laia Thlarau Thianghlim ber hriakthih"thu kan hmuh hi a tleng kim tawh a ni,an ti.Mahsem'Hmun Thianghlim ber"tih hi ,mihring ni lovin hmun thu sawina a ni zawk.Ezek.4:1 ,42:20 chhunga kum sangkhat  rama Temple Thar lo la ding tur a sawina ni zawkin a lang;
tunah chuan sakin a la awm rih lo.Ezek.9:3 kan chhiar chuan Pathian "Ropuina Shekinah"chuan "In"chu a "Chhohsan"
thu kan hmu a,chu mu hnuah JERUSALEM  khawpui chu a 'chhohsan"a,Vanah  a kir leh ta a,tih thu,Ezek.11:23 ah kan hmu bawk a.Ezakielan inlarna a hmuh laiin kum angkhat rorel huna "Temple'lo ding tur a hmu a,chutah chuan khawchhak lam atangin"Shekinah Ropuina"lo kir leh a hmu a,)Eze.43:1-6).He mi atang hian kum sangkhat lal rama Temple an sak that leh hunah chuan lalpa a tanga"Shekinah ropuina"chu a lo kir leh ang a,"Hmun thianhlim ber "chu Hriak thih a la ni ang tih ka nzir thei a ni.Tichuan "Sehkinah ropuina kian na leh lo kir lehna hun karlak tla zawng hi Jentailte Ni-in a huam chin zawng tur tehna a lo ni ta ani...Shkinah kian hun------(tun hun)------Shekinah lo kir leh hun.

TLEIRAWLTE LEH INNGAIHZAWNNA


TLEIRAWLTE LEH INNGAIHZAWNNA:
Bible Chang:
HlaTKT.3:1-2 Zânan laikhum chungah ka dâwn \hîn, ka hmangaih chu; Ka zawng ruai e, ka tawng si lo ve. Ka tho vang a, khawpui daikâwm ka vêl
ang, Kawtthlêrah leh mual laiahte chuan; Ka zawng zêl dâwn e, ka
hmangaih chu.Ka zawng ruai e, ka tawng si lo ve.

Gen. 2:18 Tin, Lalpa Pathian chuan, "Mihring amah chauhva awm hi a \ha
lo ve; amah \anpuitu tûr a kawppui âwm mi ka siamsak teh ang, " a ti
a.

        Mipa te u, engvangin nge hmeichhe \hutna tlar lam in hawi fo
\hin ?. Engvangin nge hmel\ha i tih avanga i en vung vung khan a rawn
en let ve leh che khan thil dang i en leh daih si ?. A en loh ve leh
che khan enga ti nge i en nawn leh thuai si? Nang ni hmeichhia te pawh
kha, enga ti nge zak chung chunga mipa bula awm nuam in tih tlat ? Eng
vangin nge sawi ngam silova star i neih? Mut hmunah te i  ngaihtuah
veng veng fo leh nghal a!  Eng dang vang mah a ni lo ve, mipa leh
hmeichhia te hi  inhip tawn tura Pathianin min siam vang a ni.
        Naupang kum 10 hnuai lam kan nih lai chuan mipa leh hmeichhia
te hi kan in ngaina bik hran lo. Opposite warfare a awm avangin kan
inngeih lo fo \hin zawk a nih kha. Mahse kan lo tleirawl \an a,
Pathian min siam dan chu a takin a lo lang \an a, in hip tawnna mak
tak a lo piang ringawt mai ani. Sawi thui a ngai lo sawi loh hian a
fiah zawk. In hriat \heuh kha ! Chu in hip tawnna chu mi pahnih
inkarah a lo in sawr bing a, chu chu “inngaizawng” kan tih hi a ni.
Kan hriat \heuh angin mipa leh hmeichhia chu Pathianin innei a cheng
dun tur leh pum khata awm turin min siam a. Inngaihzawn hi innei tura
bul tanna kawng khat a nih miau avangin thianghlim taka ngaihzawng
neih chu sual a ni hran lo. Amaherawh chu dai per awl tak thang
hlauhawm pui pui inkam a tam avangin fimkhur a ngai em em a ni. Tin,
nupui pasal inneih hun hmaa in ngaihzawn lutuk hi a hlauhawm thei a,
chuvang chuan tleirawl lai a ngaihzawng neih kher tum hi a tul lem lo.
HMANGAIHNA:
        Inngaizawngte \awng kam hman lar tak anih avangin hmangaihna
chung chang hi kan hriat hmasak a tul awm e. Tu emaw kan hmuh a, a
mizia leh hmel a \ha kan tih avanga kan thinlung so but (feeling) hi
hmangaihna a ni ngawt lo, tin, a hmel leh nungchang i duh ngawih
ngawihna kha hmangaihna a ni mai bawk hek lo. Pathian pawhin mihringte
hi kan hmel\hat avang leh kan nungchang \hat avangin min hmangaiha ni
lova, suala tlu, silhfen bawlhlawh anga tenawm, a laka hel thin leh a
tellova nun nei lo kan nih avangin min hmangaih a ni zawk.
Amaherawhchu misual leh hmelchhia a piang hi kan hmangaih tur tihna a
ni chuang lova, mipa leh hmeichhia ingaihzawnna a\angin hmangaihna chu
a lo piang thei tho. Hmangaihna hi hmuh theihah a awm lo, TV a hmel\ha
tak i hmuh kha  hmel\ha ti hle mah la i hmangaih kher lo, hmangaih loh
chi niin i hria, a chhan chu an khawsakna a hla em ani. Vawi khat
hmuhna a hmangaih thut (Love at first sight) nia kan in hriat te hi
Love ni lovin feelings a nih mah zawk.
        Hmangaihna chu thinlung lama duh thlanna leh thil tih ah a awm
zawk ani. Chuvang chuan hmangaihna chu a nu phut lova, a fim a, a tak
a, chhia leh tha hriatna leh ngaih tuahna fim tak hmangin i hmangaih
tur chu i thlang thei a nih chu. Pa pakhat chuan, “Mipa leh hmeichhe
tleirawl te hi chingal leh saum nen an in ang, dah dun chuan an phuan
\hin” a tia. Mipa leh hmeichhia nuam ti taka an awm dun hian an in
hmangaih ani ngawt lo an phuan ani mai. Hmangaihna chu harsatna leh
hrehawmna ah a lo par chhuak \hin zawk ani.
INRIM HI:
             Mizo zingah inngaihzawn chung chang kan sawi chuan inrim
hi sawi tel ngei ngei a ngai. Hman lai chuan inngaizawngte chu an in
rim ngei \hin a, tunlai hunah hian eng tin nge ni ve ang le ? Mi hmuh
loh hmun fianrial a mipa leh hmeichhia in kawm ai chuan chhungte hriat
puia in chhungah ngei inrim chu a \hat zawkna a awm ngei ang. Mahse
tleirawl lai a\anga inrim hi tunlai hunah chuan a rem chang tawh lo
hle a ni. A chhan chu tleirawl hun lai hi kan eizawnna leh hlawhtlinna
kawng zawh tur peng thuama kan awm hun lai a nih avangin, he hun
tawite dam chhung atana in buatsaihna hun rangkachak hi inrim
khawtlainana lo hman hi a uihawm lutuk a ni. Mi fa te chuan he hun hi
a hlut zia an hre tawh asin. Zirlai ten an zawh tur kawng an zawh
theih nan inziah tlinna hunah an hmang a, kut hnathawk te pawhin an
nakin hun tur atana rahbi tukna hun \ha anih tih hria in, thlansa phul
kaiin an bei a ni. Mizo te erawh chuan he hun hlu tak hi zalenna dar
vuak kumah puangin ngaihzawng neih kumah leh a nei chiah lo pawhin in
ready kumah kan hmang niin a lang. Tin, mipain nula a rim theihna
license nei taah an in ngai a hmeichhiate lahin inleng “chhas” neih
phalna ILP (inner line permit) neih kumah kan lo puang ve mek bawk a.
Nupui pasal neih la hun miah silo te kha in ngaihzawnna boruakah an
leng khaw tlai a, an nih tur ang an nih loh phah mai bak ah, \henkhat
che fuh lo deuh te phei chu rilru leh taksa puitlin hmain an innei a,
chu chuan retheihna khurah a hruai lut \hin.
ENG HUNAH NGE NI ANG ? :
        Kan sawi tawh angin  Mipa leh Hmeichhia inhip tawnna chu
tleirawl hunah hian a lo lan chhuah tawh avangin hmel duh zawng leh
\ha tih zawng neih chu inkhap ngawt theih a ni lo. Tin, Pathian min
siam dan a nih a vangin thil sual pawh a ni hran lo. Tunah pawh in
sawi chhuak lo na a, ngainat zawng leh \ha tih zawng chu inneih tawh
kha!. Amaherawhchu in dihhmun a in ang vek lo. |hian kawm a zir te
lehkhabu chhiar \hin leh TV en \hin a zir in kum inang tlang pawh
inngaihzawn kawng ah thlen chin a inang lo \hin. |henkhat chu mumal
takin in lo inngahizawng reng tawh mai thei a ni.
        Awle, kan hriat chak ber  “Eng hunah nge?” tih kan lo sawi
tawh ang. Amaherawhchu sawi tur a tam deuh a vangin kan zirlai hi a
sei loh nan leh kan hriat reng theih nan tawite in kan sawi ang.

Chung te chu:

    Ngaihzawng neih \an hun tur kum bithliah Bible-in min hrilh hran
lo. Amaherawh chu Kohhran leh ram danin nupui pasal inneihna a pawm
theih chin kum bithliah a awm a chu chu Mipa kum 21 leh hmeichhia kum
18 a ni a, hemi kum tling lo te chu inneih phal a ni lo. Kum 21 leh
kum 18 tlin tawh avanga ngaihzawng neih ngei ngei tur (compulsory)
tihna erawh ani chuang lo tih hriat tur a ni.
    In ngaihzawn hi inneihna kailawn a nih avangin innei thei din
hmuna din hma chuan urhsun taka inngaihzawn hi a him lo. Duh hun leh
inpeih hma a loh theih lohva inneih hi a mualpho thlak.
    Kum aiin dinhmun a pawimawh. Kum tam avang ringawtin ngaihzawng
neih leh inneih kan tlin tihna ani lo. Nupui pasal nei thei tur leh
sual laka in veng thei turin i puitling tawk em tih ngaihtuah la,
ngaihzawng neih hun tur chu nangman i hre mai ang.
    Kan ngaihzawng leh min duh tu apiang hi kan nupui/pasal tur an ni
kher lo tih hriat reng tur. Midang te hriat huai huai khawp a
inngaihzawn nasat lutuk te hi a him lo. Inneih leh si lohin midang ten
min thin hrik phah thei a, tin nupui/pasal neih hnuah pawh kan
ngaihzawng hmasa te avangin kawppui te rilru a na reng thei a ni tih
hriat tur a ni.


         By,c.lmawia from yangon

ISUA HI MIHRING NIHNA AH 100%A NI TAK ZET EM?